14  kwietnia obchodzimy w Polsce Dzień Ludzi Bezdomnych. To nieformalne święto zainicjował Marek Kotański, twórca stowarzyszenia Monar i Ruchu Wychodzenia z bezdomności Markot. Ten dzień ma na celu zwrócenie uwagi na problemy osób, które doświadczają bezdomności. To dzień przełamywania stereotypów oraz uwrażliwiania na potrzeby osób w kryzysie bezdomności. Sopocki MOPS zaprasza w piątek 14 kwietnia na Dzień Otwarty aby porozmawiać o tym jak mądrze i skutecznie pomagać osobom, które doświadczają bezdomności.

Alkoholik, menel, śmieciarz … śmierdzi, śpi na ławce, żebrze – tak najczęściej postrzegana jest osoba w kryzysie bezdomności. W rzeczywistości opis ten dotyczy tylko 20-30 % osób bez dachu nad głową. Na podstawie tej niewielkiej grupy postrzegane są wszystkie osoby doświadczające bezdomności. To ich najczęściej widzimy na ulicach, dworcach i one tworzą ten stereotyp. Zdecydowana większość osób w kryzysie bezdomności, wygląda tak jak my, niczym się od nas nie różni. Większość przebywa w schroniskach, mieszkaniach chronionych czy innych placówkach pomocowych.

Bezdomność może spotkać każdego, niezależnie od wieku czy wykształcenia. Różne są jej przyczyny, m.in. utrata pracy, konflikty w rodzinie, przemoc, uzależnienia czy choroba psychiczna. Dwa podstawowe kryteria określające bezdomność, to utrata dachu nad głową i brak środków aby zapewnić sobie schronienie.

Wielu z nas czuje lęk lub odrazę kiedy napotka osobę w kryzysie bezdomności na ulicy. Często nie wiemy jak się zachować, jak zareagować kiedy ktoś prosi o datek. Czy osobie żebrzącej należy dawać jedzenie lub pieniądze? Wielu z nas zadaje sobie to pytanie.

Na te i inne wątpliwości chętnie odpowiemy Państwu podczas Dnia Otwartego, który organizujemy w związku z Dniem Ludzi Bezdomnych.

Zapraszamy w piątek 14 kwietnia, w godz. 10.00-14.00 do Zespołu ds. Osób Bezdomnych w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Sopocie, al. Niepodległości 759 a, pokój 0-12, tel. 58 551 17 10, wew. 338.

Zaproszenie kierujemy zarówno do osób, które są zagrożone bezdomnością lub jej doświadczają, jak i do tych, którzy chcą dowiedzieć się jak mądrze i skutecznie pomagać oraz jakie wsparcie oferuje Sopot. Chcemy wyposażyć naszych mieszkańców w informacje, które będą przydatne w sytuacji kontaktu z osobą potrzebującą.

Jak możemy pomóc?

Najlepszym sposobem aby pomóc osobie w kryzysie bezdomności jest skierowanie jej do instytucji czy organizacji, które profesjonalnie i kompleksowo zajmują się pomaganiem. Tam mogą otrzymać profesjonalną i długofalową pomoc, która dam im szansę na wyjście z bezdomności.

– Każda osoba, która znalazła się w trudnej, kryzysowej sytuacji i nie może sobie z nią samodzielnie poradzić, może liczyć na nasze wsparcie – podkreśla Andrzej Czekaj, dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie. Instytucje miejskie oraz organizacje pozarządowe oferują różne formy pomocy w zależności od indywidualnych potrzeb, zarówno w formie posiłku, schronienia oraz zaspokojenia niezbędnych potrzeb. Nie możemy jednak nikogo zmusić do przyjęcia pomocy, osoba doświadczająca bezdomności musi wyrazić na to zgodę.

Czasem w dobrej wierze, w odruchu serca, dajemy osobie, która przebywa na ulicy pieniądze lub jedzenie. To doraźna pomoc, która czasem, szczególnie w okresie zimowym może uratować czyjeś życie ale nie rozwiązuje problemu. W ten sposób utwierdzamy taką osobę w przekonaniu, że nie warto zmieniać swojego życia.

Jednorazowy datek nie poprawi jej sytuacji. Aby osoba, która przebywa na ulicy miała motywację do zmiany stylu życia, potrzebna jest długofalowa pomoc specjalistów. Czasem niezbędna jest terapia, która pomoże np. wyjść z nałogu alkoholowego. Osoba będąca w kryzysie bezdomności zazwyczaj zmaga się z innymi problemami. Ma swój bagaż doświadczeń życiowych, swoją często skomplikowaną i trudną przeszłość. Wychodzenie z bezdomności to proces, który czasami trwa lata ale najważniejszy jest ten pierwszy krok.

Kompleksowe profesjonalne wsparcie

Miasto Sopot przez cały rok oferuje wiele form wsparcia i pomaga w wyjściu z bezdomności, zapewnia schronienie, ciepły posiłek oraz różne działania wspierające i aktywizujące. Współpracuje z organizacjami, które profesjonalnie zajmują się zapewnieniem kompleksowego wsparcia osobom w kryzysie bezdomności. Dofinansowuje te działania, tak aby wszystkie osoby potrzebujące otrzymały niezbędną pomoc.

W Sopocie głównym organizatorem i koordynatorem działań pomocowych na rzecz osób potrzebujących jest Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, który również monitoruje sytuację osób zagrożonych bezdomnością. Ściśle współpracuje z organizacjami wspierającymi osoby doświadczające bezdomności, m.in. z Caritas Archidiecezji Gdańskiej, Towarzystwem Pomocy im. św. Brata Alberta, Agape oraz Monar-Markot, prowadząc różnorodne lokalne działania: począwszy od podstawowej pomocy wynikającej z ustawy, jak i działania ponadstardardowe, np. streetworking czy Autobus SOS. Czasem zaspokojenie podstawowych potrzeb: noclegu, schronienia czy ciepłego posiłku jest pierwszym i niezbędnym elementem wsparcia ale równolegle prowadzona jest praca socjalna.

Problemy społeczne występujące wśród osób doświadczających bezdomności, często nakładają się na siebie i wymagają kompleksowego podejścia oraz długotrwałej pracy z osobą w kryzysie bezdomności. To m.in. motywowanie do podjęcia terapii uzależnień, wspieranie w poszukiwaniu i utrzymaniu pracy czy udzielanie wsparcia w zakresie uzyskania lokalu socjalnego z zasobów Gminy Miasta Sopotu.

Regularne lustracje miejsc niemieszkalnych we współpracy ze Strażą Miejską lub Policją, pozwalają na stały kontakt także z tymi osobami w kryzysie bezdomności, które nie szukają pomocy w instytucjach.  Pracownicy socjalni podczas takich spotkań proponują różne formy wsparcia oraz wyjścia z bezdomności, motywują do zmiany sytuacji życiowej. Każda osoba doświadczająca bezdomności, jeśli wyrazi na to zgodę, może zostać skierowana do schroniska lub noclegowni.

Działania wspierające wyjście z bezdomności

Sopocki MOPS od lat koncentruje się na indywidualnej pracy socjalnej z osobą w kryzysie bezdomności, uwzględniając jej zasoby oraz możliwości. Wspiera w rozwiązywaniu  problemów, motywowaniu i dopingowaniu do podejmowania działań mających na celu zmianę sytuacji życiowej. Prowadzone są również działania mające na celu aktywizację społeczno–zawodową osób w doświadczających bezdomności lub zagrożonych bezdomnością. Należy tu wymienić m.in. szkolenia podnoszące kompetencje, poradnictwo psychologiczne i zawodowe czy udział w Centrum Integracji Społecznej, gdzie osoby wykluczone społecznie, uczą się zachowań społecznych i ekonomicznych, przygotowując się do pracy na otwartym rynku pracy.

Taka kompleksowa i wielowymiarowa praca przynosi dobre rezultaty i daje szansę na odzyskanie samodzielności życiowej przez osoby doświadczających bezdomności lub zagrożone bezdomnością.

W ramach treningu samodzielności, osoby w kryzysie bezdomności mogą zamieszkać w mieszkaniach chronionych na terenie Sopotu. Mieszkanie chronione jest formą pomocy społecznej przygotowującą pod opieką specjalistów osoby tam przebywające do prowadzenia samodzielnego życia lub wspomagającą te osoby w codziennym funkcjonowaniu.

Miasto Sopot przekazało również osobom wychodzącym z bezdomności tzw. Mieszkanie Docelowe. Mieszkają tam osoby, które przeszły proces usamodzielnia i są gotowe do samodzielnego funkcjonowania. Swoją drogę wychodzenia z bezdomności najczęściej rozpoczynały w miejscach niemieszkalnych. Osoby te przeszły poprzez noclegownie, schroniska, mieszkania chronione do własnego lokalu socjalnego. Wszystko dzięki własnej pracy oraz wsparciu jakie otrzymały. Osoby te posiadają własny dochód (zatrudnienie, renta, emerytura, zasiłek stały), który pozwala na utrzymanie lokalu.

Korzystanie z różnych form mieszkalnictwa wspieranego połączonego z pracą socjalną stanowi formę pracy wspierającą samodzielność osób bezdomnych lub zagrożonych bezdomnością oraz jednoczesne uniezależnienie od pobytu w placówkach pomocowych. Pracownicy socjalni udzielają także wsparcia w zakresie uzyskania przez osoby doświadczające bezdomności możliwości otrzymania lokalu socjalnego z zasobów Gminy Miasta Sopotu.

Pomagamy ale również uwrażliwiamy

Od ponad 11 lat pracownicy MOPS Sopot prowadzą w sopockich szkołach zajęcia edukacyjne, których celem jest uwrażliwienie młodych ludzi na drugiego człowieka, na potrzeby osób doświadczających bezdomności, chorych, starszych, z niepełnosprawnościami, znajdujących się w sytuacji kryzysowej. To takie lekcje wrażliwości i dobrego, właściwego pomagania.

Realizowane przez Urząd Miasta Sopotu oraz sopocki MOPS kampanie społeczne „Nie bądź obojętny” czy „Pomagaj mądrze! Nie dawaj pieniędzy osobie żebrzącej!” to ważny element edukacji społeczeństwa oraz przełamywania stereotypów dotyczących bezdomności i żebrania.

Współpraca z lokalnymi instytucjami, kościołami, szkołami oraz spółdzielniami mieszkaniowymi pozwala na rozpowszechnianie wiedzy o dostępnych formach pomocy, ale także zwraca uwagę mieszkańców Sopotu i turystów na potrzebę wyjrzenia poza stereotyp oraz zatrzymania się nad losem drugiego człowieka.

Zespół ds. Osób Bezdomnych w sopockim MOPS dysponuje szeregiem narzędzi niezbędnych do rozwiązywania problemu bezdomności. Najważniejszym jednak elementem jest chęć współpracy w dążeniu do zmiany swojej sytuacji przez osobę, która jej doświadcza.

Zespół ds. Osób Bezdomnych MOPS Sopot, al. Niepodległości 759 A pok.0-12, tel. 58 551 17 10, wew. 338.