Pan Jacek Karnowski, Prezydent Sopotu, oficjalnie przekazał klucze do nowego mieszkania chronionego usamodzielniającym się wychowankom pieczy zastępczej. Pięcioro młodych ludzi będzie tu kontynuowało przygotowanie do samodzielnego życia.

– Otwarcie mieszkania wpisuje się w obchody Dnia Pracownika Socjalnego, który przypada 21 listopada – mówi Andrzej Czekaj, dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie. To święto wszystkich osób działających w obszarze pomocy społecznej, zaangażowanych w pracę na rzecz osób potrzebujących wsparcia. Skuteczna pomoc możliwa jest dzięki współpracy i zaangażowaniu wielu osób oraz otwartości na drugiego człowieka. Podejmowane przez nas działania zmierzają do poprawy sytuacji i w miarę możliwości do usamodzielnienia się osób korzystających z pomocy społecznej. Jedną z form wsparcia, przygotowującą pod opieką specjalistów, do prowadzenia samodzielnego życia, jest mieszkanie chronione.

Nowe mieszkanie chronione przeznaczone jest dla 5 wychowanków, którzy opuścili instytucjonalną bądź rodzinną pieczę zastępczą i postanowili wejść w proces usamodzielniania. Mieszkanie znajduje się w budynku komunalnym niedawno oddanym do użytku. Posiada niezależne wejście i usytuowane jest na parterze. Dostosowane jest do potrzeb osób z niepełnosprawnością ruchową, jak również na okoliczność przyjęcia matki z dzieckiem.

Mieszkanie składa się z 5 pokoi (oddzielnych dla każdego wychowanka), pokoju socjalnego dla specjalistów, którzy wspierają wychowanków w procesie usamodzielnia oraz części wspólnych: duży pokój dzienny z aneksem kuchennym, WC, łazienki, pomieszczenia pomocniczego. W mieszkaniu przygotowane jest również miejsce na interwencyjne przyjęcie osoby, która znalazła się w sytuacji kryzysowej. Wszystkie pomieszczenia zostały wyposażone w nowe meble oraz sprzęty RTV i AGD a także przedmioty codziennego użytku, m.in. naczynia i sprzęty kuchenne.

Usamodzielnienie wychowanków pieczy zastępczej

Formalnie proces usamodzielniania rozpoczyna się w 17. roku życia wychowanka, kiedy zobowiązany jest on do wyboru opiekuna usamodzielnienia. Opiekun pełni funkcję osoby wspierającej i towarzyszy przez cały okres usamodzielnienia. Co najmniej na miesiąc przed osiągnięciem pełnoletniości, wychowanek, wspólnie z opiekunem usamodzielnienia, przy wsparciu pracownika socjalnego, przygotowuje Indywidualny Program Usamodzielnienia.

– Proces usamodzielnienia to ważny etap w życiu młodego człowieka opuszczającego pieczę zastępczą, który może trwać kilka lat, formalnie do ukończenia 25. roku życia. To czas podejmowania decyzji dotyczących swojej przyszłości, przygotowania do podjęcia samodzielnego życia – mówi Dominik Osiak, specjalista pracy socjalnej MOPS-u, który pracuje z usamodzielniającymi się wychowankami. Młodzi ludzie, którzy nie mieli właściwych wzorców w swoim domu rodzinnym, czasem mają problem aby „stanąć na własnych nogach” w dorosłym życiu. Brakuje im pewności siebie i wiary we własne możliwości, dlatego tak ważne jest wsparcie i pomoc w przezwyciężeniu trudności z jakimi mogą się spotykać na drodze do samodzielności – dodaje Dominik Osiak. Potrzebują osób, którym mogą zaufać, z którymi mogą porozmawiać, poradzić się, podzielić swoimi radościami i problemami, na które zawsze mogą liczyć.

W procesie usamodzielnienia młodym ludziom towarzyszą specjaliści z Działu Pieczy Zastępczej MOPS Sopot, m.in. pracownik socjalny, pedagog, psycholog, konsultant prawny. Zapewniają pomoc zarówno w sferze emocjonalnej, jak i wsparcie w załatwianiu spraw formalnych i urzędowych.

 

Pełnoletni wychowankowie mogą także liczyć na wsparcie finansowe, np. na kontynuowanie nauki, na usamodzielnienie czy na zagospodarowanie. Pracownicy MOPS-u wspierają młodych ludzi w zapewnieniu odpowiednich warunków mieszkaniowych. Współpracują z Wydziałem Lokalowym UM w Sopocie w zakresie otrzymania lokalu socjalnego lub wspierają w wynajęciu mieszkania. Udzielają pomocy w zdobyciu kwalifikacji zawodowych i uzyskaniu zatrudnienia, zachęcają do udziału w szkoleniach aktywizujących i kursach dokształcających zgodnie z możliwościami i dążeniami osoby usamodzielnianej.

W okresie 20 lat, 24 wychowanków pieczy zastępczej (rodzinnej orz instytucjonalnej) otrzymało z zasobów Gminy Miasta Sopotu mieszkania socjalne.

Mieszkania wspomagane szansą na usamodzielnienie i wyjście z kryzysu

Miasto Sopot sukcesywnie poszerza bazę lokalową mieszkalnictwa wspomaganego. Pierwsze tego typu mieszkanie powstało w Sopocie w 2001 roku i pełniło 2 funkcje: mieszkania chronionego dla usamodzielniających się wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz interwencyjnego miejsca noclegowego dla osób i rodzin doświadczających przemocy – w ramach interwencji kryzysowej. Obecnie, mieszkanie w całości przeznaczone jest dla osób dotkniętych problemem przemocy. Oprócz wsparcia psychologicznego i prawnego, bardzo ważne jest odizolowanie osób krzywdzonych od osoby stosującej przemoc. Istotną sprawą jest wówczas możliwość umieszczenia rodzica z dziećmi w bezpiecznym miejscu, w sytuacjach szczególnie im zagrażających.

Dotychczas w interwencyjnym miejscu noclegowym schronienie znalazło 70 osób, w tym 25 dzieci.

W Sopocie funkcjonują również dwa mieszkania chronione dla osób doświadczających bezdomności. Jedno z nich prowadzi sopocki MOPS, drugie Miasto powierzyło w drodze konkursu organizacji pozarządowej. Przy wsparciu specjalistów osoby w kryzysie bezdomności przygotowują się w nich do samodzielnego funkcjonowania po opuszczeniu systemu pomocowego m.in. poprzez podjęcie zatrudnienia, otrzymania lokalu z zasobów gminy lub wynajęcia mieszkania na wolnym rynku. Podczas pobytu w mieszkaniu chronionym mają możliwość ponownego nabycia umiejętności społecznych, które najczęściej zostały utracone w czasie trwania w kryzysie bezdomności. Taka kompleksowa i wielowymiarowa praca przynosi dobre rezultaty i daje szansę na odzyskanie samodzielności życiowej przez osoby w kryzysie bezdomności lub zagrożone bezdomnością. Najważniejszym jednak elementem jest chęć współpracy w dążeniu do zmiany swojej sytuacji.

Przez ostatnie trzy lata, z możliwości pobytu w mieszkaniach chronionych skorzystało 29 osób. Obecnie przebywa w nich 8 osób.

Pod koniec 2019 r. w Sopocie powstało tzw. Mieszkanie Docelowe (MD). To innowacyjna forma wsparcia, opracowana w ramach miejskiego systemu mieszkalnictwa dla osób w kryzysie bezdomności, będącego częścią Sopockiego Programu Przeciwdziałania Bezdomności. Mieszkanie Docelowe jest rodzajem mieszkania socjalnego i stanowi końcowy etap procesu usamodzielniania.

W Mieszkaniu Docelowym mieszkają osoby, które są gotowe do samodzielnego funkcjonowania. Swoją drogę wychodzenia z bezdomności najczęściej rozpoczynały w miejscach niemieszkalnych. Przeszły poprzez noclegownie, schroniska, mieszkania chronione do własnego lokalu socjalnego. Wszystko dzięki własnej pracy i wsparciu pracowników socjalnych oraz opiekuna/asystenta osoby bezdomnej. Osoby te posiadają własny dochód (zatrudnienie, renta, emerytura, zasiłek stały), który pozwala na utrzymanie lokalu.

Korzystanie z różnych form mieszkalnictwa wspieranego połączone z pracą socjalną daje szansę na usamodzielnienie się osób korzystających z pomocy społecznej, uniezależnienia od pobytu w placówkach pomocowych.