SOPOCKI INKUBATOR PRZEDSIĘBIORCZOŚCI SPOŁECZNEJ – INFORMACJA PO KONFERENCJI

Podczas briefingu prasowego, dziennikarze mieli okazję zobaczyć jak zmienił się teren planowanego przedsięwzięcia, jakie prace zostały już wykonane –  w obrębie samego budynku –  jak i terenu wokół niego.

„Dom się buduje. Powstaje ośrodek dla bezrobotnych i bezdomnych. Budynek ten będzie bazą, którą osoby w potrzebie najpierw same wybudują, a następnie będą się w nim kształcić, zdobędą zawód, pewne umiejętności, które przyśpieszą ich powrót do grona osób pracujących, niekorzystających ze wsparcia MOPSu. Ich powrót do grona pracujących jest głównym celem programu. Przy okazji mamy szanse wreszcie uporządkować teren Parku Grodowego, ale nie chwilowo a docelowo. Podobny projekt realizowany jest na sopockich błoniach, które młodzież sama rewitalizuje” – podkreślał Prezydent Sopotu Jacek Karnowski.

W spotkaniu uczestniczyli partnerzy przedsięwzięcia, m.in. przedstawiciele Sopot Rotary International Club, Towarzystwa Przyjaciół Sopotu, Aqua Sopot, MOPS, sopoccy radni.  

1. Wprowadzenie

Kluczowe dla wielu samorządów- wspólnot lokalnych jest podejmowanie działań na rzecz ograniczania bezrobocia oraz zapobiegania zjawisku wykluczenia społecznego. Istotną rolę w tym zakresie przypisuje się ośrodkom pomocy społecznej oraz urzędom pracy.  Jednak interwencyjne instrumenty, które mają one do dyspozycji w przeciwdziałaniu bezrobociu i wykluczeniu społecznemu czasami okazują się nieefektywne. Uzupełnieniem działań wymienionych instytucji stają się podmioty ekonomii społecznej, które osoby wykluczone lub zagrożone wykluczeniem społecznym reintegrują społecznie i przede wszystkim zawodowo.

Biorąc powyższe czynniki pod uwagę powstała w Sopocie koncepcja rozwoju ekonomii społecznej i powołania „Sopockiego Inkubatora Przedsiębiorczości Społecznej”.

Intencją leżącą u podstaw koncepcji projektu powołania „Sopockiego Inkubatora Przedsiębiorczości Społecznej” (SIPS), jest podjęcie działań na rzecz osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym, mieszkańców Sopotu.

Głównym celem SIPS ma być podjęcie działań na rzecz osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym, mieszkańców Sopotu. Dzięki Inkubatorowi najsłabsi członkowie społeczności – m.in. bezdomni, długotrwale bezrobotni, niepełnosprawni – będą mogli samodzielnie funkcjonować we wspólnocie lokalnej. Podmiot będzie stanowił szansę dla tych osób na aktywizację społeczną i zawodową. W rezultacie podejmowanych działań w inkubatorze osoby te zdobędą nowe kwalifikacje zawodowe i będą mogły powrócić na rynek pracy.

Inkubator powstaje ma w budynku dawnego młyna papierniczego na terenie tzw. Parku Grodowego.

2. Partnerstwo lokalne

Samorząd zbudował partnerstwo lokalne do  realizacji tego przedsięwzięcia. To m.in. Sopot International Rotary Club, który zaoferował pomoc finansową na wyposażenie placówki, a także sopockie stowarzyszenia – Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Przyjazny Sopot czy Sopociacy. We wrześniu 2012 roku Prezydent Miasta podpisał z organizacjami pozarządowymi – Caritas Archidecezji Gdańskiej, Stowarzyszenie Na Drodze Ekspresji, Stowarzyszenie „Przyjazny Sopot”, Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta Koło Gdańskie, Fundacja Zrównoważonego Rozwoju i Aktywności Zawodowej Osób Niepełnosprawnych „Zadba”-Pakt na rzecz przedsiębiorczości społecznej. Oficjalne podpisanie Paktu stało się widomym znakiem realizacji współpracy. Bardzo ważna w przedsięwzięciach tego typu jest współpraca i duża otwartość partnerów na współdziałanie i wzajemne wsparcie dla rozwoju. „Intencją niniejszego paktu jest podjęcie wspólnych działań na rzecz rozwoju przedsiębiorczości i ekonomii społecznej w Sopocie. Zamiarem sygnatariuszy paktu jest podejmowanie działań w celu aktywizacji społecznej i zawodowej osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym.“

2.1 Spółdzielnia socjalna „Kooperacja”

W 2013 roku Miasto zainicjowało kolejne działania. Dnia 21 czerwca 2013 roku Rada Miasta Sopotu podjęła uchwałę w sprawie powołania Spółdzielni Socjalnej „Kooperacja” Członkami założycielami Spółdzielni Socjalnej „Kooperacja” są:

1) Gmina Miasta Sopotu,

2) Caritas Archidiecezji Gdańskiej,

3) Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Koło Gdańskie.

Celem powołania spółdzielni socjalnej „Kooperacja” jest umożliwienie osobom pozostającym bez pracy oraz osobom niepełnosprawnym aktywizacji zawodowej, a także prowadzenie reintegracji społecznej osób zatrudnionych w spółdzielni.

Przedmiotowy cel działalności może być realizowany poprzez zlecanie spółdzielni przez miasto Sopot realizacji niektórych swoich usług. Spółdzielnia będzie realizować także zlecenia innych podmiotów, w tym firm i osób fizycznych. Powołanie spółdzielni będzie skutkować włączaniem osób w niej zatrudnionych w życie społeczne i zawodowe, co w konsekwencji będzie wpływać na ograniczenie zjawiska wykluczenia społecznego.

Proponowane rozwiązanie powołania przedsiębiorstwa społecznego może być w znacznej mierze uzupełnieniem i wsparciem samorządu w walce z bezrobociem, wykluczeniem społecznym, kryzysem oraz przyczyniać się do rozwoju lokalnego.

Idea spółdzielczości socjalnej wpisuje się w program Sopockiego Inkubatora Przedsiębiorczości Społecznej oraz w założenia Sopockiego Paktu na Rzecz Przedsiębiorczości Społecznej.

3.Społeczna wartość Sopockiego Inkubatora Przedsiębiorczości Społecznej

Powstały podmiot łączyć będzie wykorzystanie potencjału samorządu lokalnego, środowiska osób wykluczonych, a także środowiska lokalnego, świadcząc usługi poprzez  i w oparciu o aktywizację środowiska dotkniętego problemem. Aktywizacją zawodową objęte zostaną: osoby niepełnosprawne, bezrobotne, bezdomne, opuszczające zakłady karne oraz poszukujące pracy.

4.Realizacja inwestycji

W dniu 9 września br. rozpoczęły się prace rozbiórkowe dla przedsięwzięcia polegającego na nadbudowie i zmianie sposobu użytkowania budynku dawnego młyna papierniczego w Sopocie przy ul. Młyńskiej 11, w wyniku którego powstanie Sopocki Inkubator Przedsiębiorczości Społecznej, w tym  1 mieszkanie chronione (8 miejsc).

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych Gmina Miasta Sopotu udzieliła pełnomocnictwa AQUA-SOPOT Sp. z o.o. z siedzibą w Sopocie do:

1. Przygotowania i przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w zakresie Etapu I robót budowlanych dotyczących realizacji inwestycji pod nazwą „Sopocki Inkubator Przedsiębiorczości Społecznej”, określonych w umowie wykonawczej nr 1/SIPS z dnia 21 sierpnia 2013 r. – w tym do wyboru trybu postępowania, przygotowania specyfikacji istotnych warunków zamówienia, oceny ofert i wyboru najkorzystniejszej oferty oraz reprezentowania Gminy Miasta Sopot w postępowaniach odwoławczych przed Krajową Izbą Odwoławczą i przed Sądem Okręgowym w Gdańsku,
2. Zawarcia w imieniu Gminy Miasta Sopot umowy z wybranym wykonawcą oraz do zawierania z nim aneksów do tej umowy,
3. Reprezentowania Gminy Miasta Sopot we wszystkich sprawach związanych z realizacją inwestycji, w tym do składania wszelkich oświadczeń woli wobec wykonawcy umowy wskazanej w ust. 2 oraz do odbierania od niego oświadczeń woli,
4. Reprezentowania Gminy Miasta Sopot przed organami administracji rządowej i samorządowej oraz przed gestorami mediów we wszystkich sprawach związanych z realizacją inwestycji.

W dniu 14 listopada 2013 roku rozpoczęły się prace budowlane.

 Działania społeczne:

15 marzec 2013 – rozpoczęcie staży przez 3 osoby z 5 wskazanych do odbycia stażu. Wykonywanie prostych prac rozbiórkowych i budowlanych na obiektach AQUA-Sopot. Koniec marca rozpoczęcie stażu przez 4 osobę. Stażyści zostali zatrudnieni przez spółkę AQUA-Sopot i uczestniczą w budowie budynku przy ul. Młyńskiej 11.

5. Zewnętrzne środki na SIPS:

– umowa nr BS13-01831 z dnia 30.07.2013 r. z Bankiem Gospodarstwa Krajowego o udzielenie finansowego wsparcia ze środków Funduszu Dopłat – 280.000 zł (wsparcie uzależnione od kosztów inwestycji. Kwota wynika z zakładanej wartości kosztorysowej).

– Sopot International Rotary Club (Polska, Niemcy, USA) – deklaracja zakupu wyposażenia – 100.000 zł.

     W 2013 roku równolegle z pracami koncepcyjnymi dotyczącymi SIPS, sopocki MOPS rozpoczął pilotażowo wdrażać ścieżkę postępowania stopniowo aktywizującą klientów, której celem było podjęcie i utrzymanie stałego zatrudnienia a tym samym uniezależnienie od systemu pomocy społecznej. Rezultaty tego pilotażu potwierdzają zasadność prowadzonych działań i pozwalają zakładać, że powstanie miejsca które systemowo będzie aktywizowało mieszkańców Sopotu, przyczyni się do spadku liczby osób pozostających bez zatrudnienia i środków do życia.

W 2013 roku (od marca do września) w ramach prac społecznie – użytecznych do porządkowania terenu na którym ma powstać SIPS wraz z okolicznymi terenami zielonymi, skierowanych było od czterech do sześciu osób, klientów sopockiego MOPS jednocześnie. Prace społecznie – użyteczne są bardzo ważnym i jednym z pierwszych, skutecznych elementów aktywizacji zawodowej osób wykluczonych z rynku pracy. U osoby długotrwale bezrobotnej wyrabiają nawyk pracy, systematyczności, budują relację pracowniczą oraz pozwalają osobie bezrobotnej na uzyskiwanie stałego, niewielkiego dochodu.

Równolegle do programu prac społecznie użytecznych prowadzony był w porozumieniu z Powiatowym Urzędem Pracy w Gdyni oraz firmą Aqua Sopot program staży zawodowych w którym od marca 2013 roku do grudnia 2013 uczestniczyło w sumie 7 osób z czego 4 uzyskały stałe zatrudnienie w firmie Aqua Sopot (blisko 60 procentowa skuteczność), kończąc często bardzo długi okres pozostawania poza rynkiem pracy i zaprzestały korzystania z systemu wsparcia MOPS.

Najlepiej obrazują sytuację i podsumowują efektywność tego typu działań historie osób aktywizowanych zawodowo, według opisanej powyżej ścieżki postępowania. Należy do nich Pan Kazimierz (imię zmienione) który po opuszczeniu zakładu karnego zgłosił się do tutejszego Ośrodka Pomocy Społecznej celem uzyskania wsparcia w codziennym życiu. Został skierowany do prac społecznie – użytecznych. Z uwagi na swoją sumienność i zaangażowanie uzyskał po kilku miesiącach możliwość odbycia stażu zawodowego w firmie Aqua Sopot, co w rezultacie zaowocowało podpisaniem umowy o pracę. Nie byłoby to możliwe gdyby nie było stworzonej szerokiej koalicji wsparcia dla zainteresowanego oraz gdyby podejmowane działania kończyły się na poziomie deklaracji ze strony instytucji pomocowych.

Inny z uczestników pilotażowego programu był osoba bezdomną w wieku przedemerytalnym z brakiem szans na znalezienie zatrudnienie na otwartym rynku pracy, uzależnionym od pomocy, szczególnie w formie schronienia. Z uwagi na wcześniejsze doświadczenie zawodowe, wysoki poziom motywacji spowodowany przede wszystkim wiarygodnością programu stwarzającego realne szanse na zmianę swojej trudnej sytuacji socjalno – bytowej, otrzymał po kilku miesiącach udziału w stażu zawodowym stałe zatrudnienie.

Kryterium doboru uczestników pilotażu był, przede wszystkim, stopień oddalenia od rynku pracy, indywidualna, osobista sytuacja socjalno – bytowa, z uwagi na ograniczoną ilość miejsc pracownicy socjalni musieli często dokonywać trudnych wyborów, aby skierować osoby najlepiej rokujące na podjęcie stałego zatrudnienia. Tym samym nadal pozostają w systemie pomocowym osoby, które przy szerszej ofercie pilotażu, przestałby korzystać ze wsparcia gminy, odnajdując się rynku pracy.